U suki pierwsza cieczka pojawia się przeważnie około 9-12 miesiąca życia, choć termin ten należy traktować z dużą, bo przynajmniej trzymiesięczną tolerancją w obydwie strony, przeważnie trwa nieco krócej i jest mniej obfita niż następne. Większość suk bardzo starannie się w tym czasie wylizuje, dlatego łatwo przeoczyć jej początek, trudniej też zaobserwować zmiany koloru wydzieliny z pochwy, a co za tym idzie prawidłowo ustalić dni płodne, lub jeśli nie planujemy potomstwa – uchronić ją przed przypadkowym pokryciem. Dlatego trzeba wyczulić się na inne zwiastuny zmian hormonalnych w tym okresie: suka staje niespokojna, traci apetyt i bardziej intensywnie się wylizuje.
sukę w okresie cieczki trzeba chronić przed przypadkowym pokryciem
Fakt, że suczka ma pierwszą w życiu cieczkę w żadnym przypadku nie oznacza, że jest gotowa do macierzyństwa. Tylko w przypadku psów wielkogłowych, które wyszczególniono w Regulaminie hodowlanym ZKwP (buldog angielski, buldog francuski, boston terrier, mops, pekińczyk, chihuahua), dopuszcza się pierwsze krycie bardzo wcześnie, bo już w wieku 12 miesięcy. Natomiast suki dużych ras dojrzewają i konstytuują się fizycznie znacznie później i w ich przypadku z kryciem nie należy się spieszyć, ponieważ dopiero w wieku około dwóch lat są w pełni gotowe do rozrodu, wcześniejsze krycie mogłoby negatywnie odbić się na ich zdrowiu.
Przebieg cyklu rujowego
Okres I – przedrujowy
Początek cieczki liczy się od dnia pojawienia się ciemnoczerwonego wycieku. Przeważnie jest to wyraźnie widoczne, ale u wielkich czyścioszek, które się bardzo dokładnie wylizują, można go nie zauważyć. Dlatego jeśli suka ma być kryta, należy w okresie spodziewanej cieczki codziennie rano, natychmiast po obudzeniu, przecierać srom czystą ligniną lub płatkiem kosmetycznym, zanim zdąży się wylizać. Krwawy ślad oznacza, że rozpoczyna się okres przedrujowy, który trwa około 7–10 dni. Jest to czas, w którym jej organizm przygotowuje macicę do przyjęcia zapłodnionych komórek jajowych.
Okres II – ruja właściwa
W momencie, gdy kolor wycieku zmienia się z ciemnoczerwonego na jasno różowy, lub jak to się czasem określa, kolor popłuczyn mięsnych (trzeba sprawdzać watką!), suka domaga się pieszczot i głaskania, a na podrapanie nad ogonem odpowiada prężeniem się i odstawianiem ogona – zaczyna się ruja właściwa. W tym czasie dochodzi do uwolnienia dojrzałych komórek jajowych, co oznacza, że jest gotowa do zapłodnienia, a najlepszy moment będzie między 9 a 13 dniem cieczki. Srom jest wówczas wyraźnie powiększony i rozpulchniony, a jeśli podrapiemy ją nad ogonem, odstawia go na bok. Krycie jednego i na wszelki wypadek drugi raz następnego dnia powinno doprowadzić do zapłodnienia. Nie zapominajmy jednak, że okres, w którym jest to możliwe bywa różny – od jednego do 3-4 dni. Dlatego na spacerze trzeba ją cały czas pilnować, żeby nie została pokryta przez pierwszego lepszego psa, bo w tym samym miocie mogą przyjść na świat szczenięta po dwóch ojcach: rasowe i nierasowe. Nie lekceważmy tego i pamiętajmy, że w czasie cieczki, a szczególnie w dniach płodnych suka powinna wychodzić na spacer wyłącznie pod opieką osoby dorosłej, a nie dziecka, nie wolno jej również spuszczać ze smyczy, a najlepiej, jeśli, co często się zdarza, nie można się pozbyć nadmiernie aktywnych adoratorów, skrócić spacer i jak tylko się załatwi, wracać do domu.
Okres III – okres porujowy
Po około czterech dniach rozjaśnionego wycieku, przybiera on ponownie kolor ciemnoczerwony. W organizmie suki następuje oczekiwanie na przyjęcie zapłodnionej komórki. Kształtują się ciałka żółte, które produkują hormony przygotowujące błonę macicy do ciąży. Jeśli nie doszło do pokrycia, zainteresowanie suki samcem słabnie, wchodzi w fazę hormonalnego spoczynku, który trwa aż do następnej cieczki.
Pamiętajmy, że suka bardzo starannie się wylizuje, dlatego oceniając “na oko” wydzielinę z narządów rodnych bardzo łatwo przeoczyć początek cieczki. Potem w czasie jej trwania monitorować zmiany barwy wycieku, bez czego trudno będzie prawidłowo określić dni płodne. Dlatego trzeba to sprawdzać już kilka dni przed spodziewaną cieczką, przecierając okolice sromu dwa razy dziennie przy pomocy czystego kawałka ligniny lub płatka kosmetycznego, na którym każda zmiana będzie łatwa do zauważenia.
Obserwacja suki w tym czasie pozwala zorientować się na jakim etapie cyklu rujowego aktualnie się znajduje. Doświadczony hodowca z dużym prawdopodobieństwem potrafi na tej podstawie ustalić dni płodne swojej podopiecznej, a jeśli na dodatek zamierza ją pokryć doświadczonym, sprawdzonym reproduktorem, może na tym poprzestać. Natomiast w przypadku, gdy suka ma być kryta po raz pierwszy, w dodatku kilkaset kilometrów od miejsca zamieszkania, warto zminimalizować ryzyko i zdecydować się na specjalistyczne badania, które z dużą dokładnością pozwalają ustalić dni płodne.
Pamiętajmy o higienie!
U niektórych suk wyciek w czasie cieczki jest tak obfity, że w mieszkaniu powinno się jej nakładać specjalne majtki ochronne. Narządy rodne są otwarte, a rozkładająca się krew jest doskonałą pożywką dla rozwoju bakterii. Wynika stąd konieczność utrzymywania bardzo rygorystycznej czystości nie tylko ze względów estetycznych, ale również zdrowotnych, ponieważ łatwo może dojść do zainfekowania narządów rodnych. Suka nie powinna kąpać się w podejrzanej czystości stawach i rzekach, natomiast mycie w wannie lub zwykłe, codzienne podmywanie tylnej części ciała jest jak najbardziej wskazane.
Radzimy
Wszystkim właścicielom suk rasowych, którzy nie mają planów hodowlanych, lub po 1-2 miotach z dalszego prowadzenia hodowli zrezygnowali, by niezwłocznie zdecydowali się na ich wykastrowanie. Jest to prosty zabieg, który uwolni ich od problemów z cieczkami i nieplanowanym potomstwem swoich podopiecznych. Dotyczy to również, a może przede wszystkim suk nierasowych, na których potomstwo najczęściej nie ma chętnych i skazane jest na smutne życie w schroniskach. Co najważniejsze, kastracja jest jedyną w 100% skuteczną metodą zapobiegania nowotworom narządów rodnych. Więcej na ten temat w zakładce Sterylizacja – kastracja suk.
