Często mówimy, że kochamy nasze zwierzęta i jednocześnie jesteśmy przekonani, że one też nas kochają. Nie potrafimy sobie wyobrazić, że nasz ukochany pies mógłby nie odwzajemniać uczuć jakim go obdarzamy. Pozostaje odpowiedź na pytanie, czy jest to miłość w ludzkim znaczeniu tego słowa, identyczna jak my ją postrzegamy i odczuwamy. Wiele osób nie ma co do tego najmniejszej wątpliwości, inni się z nimi nie zgadzają i uważają, iż wiara w to, że pies potrafi kierować się bardzo szlachetnymi, z punktu widzenia człowieka uczuciami, jest pozbawiona podstaw. Nawet nie wiedzą, jak bardzo się mylą!
Wyjątkowo łatwo przypisujemy psu zdolność do złych emocji, posądzamy go, że pogryzł buty żeby zrobić nam na złość i nasikał na dywan, żeby zemścić się za to, że musiał zostać sam w domu. Prawda jest taka, że pies nie zna takich uczuć, potrzeba zemsty i satysfakcja, że udało się zrobić komuś przykrość, są zastrzeżone tylko dla ludzi. Pies bezwarunkowo kocha swojego pana, nawet wtedy, kiedy jest jego oprawcą. W przeciwieństwie do ludzi jest bezinteresowny, nigdy nie porzuci swego opiekuna dla kogoś, kto zapewni mu bardziej luksusowe posłanie i miskę.
W poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: czy pies rzeczywiście potrafi kochać swoich opiekunów i czy to uczucie ma wpływ na jego zachowanie – czy też jest to tylko wytwór naszej wyobraźni, zacznijmy od definicji miłości. Z punktu widzenia fizjologii człowieka jest to stan organizmu, w którym wytwarza on hormony szczęścia zwane feromonami, między innymi dopaminę, serotoninę i oxytocynę. Psy również je wytwarzają i to w dodatku w taki sam sposób jak ludzie, co wprowadza je w identyczny stan emocjonalny, jaki w przypadku człowieka nazywamy miłością. Zmiany hormonalne stwierdzone u psa wpatrującego się w swojego pana, pokrywają się z tymi, jakie w podobnej sytuacji wystąpiły u poddanych badaniom ludzi. Mimo, że zostało to naukowo udowodnione, prowadzący badania nadal w przypadku psów mają problem z nazywaniem rzeczy po imieniu i zamiast powiedzieć to co jest oczywiste, że psy kochają, chętniej mówią o przywiązaniu.
Psy potrafią okazywać wiele przypominających „ludzkie” emocji, tyle że zazwyczaj robią to w sposób bardziej ekspresyjny i intensywny. Właściciel wychodzi z domu na kilkanaście minut, a po jego powrocie pies wita go z taką samą radością, jakby go miesiąc nie widział. Dzieje się tak dlatego, że pies nie potrafi myśleć, analizować sytuacji i racjonalizować swoich emocji. Zawsze nadstawia uszy, drży z podniecenia i biegnie do drzwi, kiedy usłyszy odgłos jego samochodu. Dzięki swojemu słynnemu 6-emu zmysłowi, często wyczuwa go jeszcze zanim cokolwiek zdoła usłyszeć. Zawsze tak samo entuzjastycznie reaguje na jego widok, bez względu na to, jak długo go nie było. Ktoś może powiedzieć, że to nic nadzwyczajnego – określony bodziec wywołuje określone zachowanie, ale chętnie i chyba nie bez racji przypisujemy mu bardziej mistyczne uzasadnienie.
Bardzo trudno oceniać emocje psa, wystarczy go jednak uważnie poobserwować, żeby zauważyć różne sygnały, jakie na każdym kroku wysyła swojemu panu. To może być pełne miłości wpatrywanie się w jego oczy, radosne poszczekiwanie i machanie ogonem lub głowa położona na jego kolanach, kiedy siedzi przed telewizorem. Zazwyczaj się już ich nie zauważa, ale on cały czas nam je wysyła. Tak, jakby chciał powiedzieć: bardzo cię kocham! Jedno go w tym okazywaniu uczuć różni od ludzi – nie potrafi oszukiwać, jego reakcje są bezinteresowne i odzwierciedlają rzeczywisty stan emocjonalny, nigdy nie będzie się wdzięczył do kogoś kogo nie lubi tylko dlatego, że mu się to prędzej czy później opłaci.
W jaki sposób pies okazuje uczucia?
• domaga się pieszczot po jedzeniu
Jeśli po opróżnieniu miski wraca do właściciela, żeby dzielić się swoja sytością i zadowoleniem, to znaczy że do szczęścia jest mu już tylko potrzebna jego bliskość. Pies zazwyczaj przywiązuje dużą wagę do jedzenia, w przypadku wielu z nich można nawet mówić o łakomstwie, jeśli więc po posiłku chce być blisko swojego pana, to nie dlatego, że ma ma nadzieję jeszcze coś od niego wysępić, tylko bezinteresownie okazać mu swoje uczucia.
• wpatruje się w oczy swojego pana
Ekspert od psich zachowań Brian Hare twierdzi, że pies za pomocą wzroku przekazuje najsilniejsze uczucia. Potwierdzają to badania prowadzone przez zespół Paula Zaka, które wykazały, że pod wpływem kontaktu wzrokowego z opiekunem, u psów wytwarza się oksytocyna, zwana hormonem miłości. Poprzednio było już wiadomo, że głaskanie psa powoduje jej wydzielanie u ludzi, ostatnie badania pokazały, że ta chemia działa w dwie strony.
• daje całuski
Pies liże z różnych powodów, ale najważniejsze jest polizanie po twarzy, zastrzeżone wyłącznie dla osób, które są dla niego najbliższe i najważniejsze. Jego opiekun powinien się czuć szczególnie wyróżniony, bo to oznacza że pies obdarza go wyjątkowym uczuciem i zaufaniem.
• tuli się do swojego opiekuna
Czasem pies przytula się do swojego pana, kiedy się czegoś boi i szuka wsparcia, ale najczęściej jest to okazywanie uczucia, jakim go obdarza. Nawet wtedy, gdy dla psa jest to tylko szukanie bezpieczeństwa, świadczy to o tym, że ufa opiekunowi i wie, że zawsze może na niego liczyć.
• manifestuje uległość i zaufanie
Wywraca się wówczas na grzbiet, nie tylko dlatego, że oczekuje pieszczot, choć oczywiście są one zawsze mile widziane, ale przede wszystkim po to, by pokazać jak bardzo jest swojemu panu oddany i jak wielkie ma do niego zaufanie. A to są dwa główne elementy miłości do właściciela.
• oddaje swoją ulubioną zabawkę
Pies nie zawsze traktuje to jako zaproszenie do zabawy, bardzo często próbuje w ten sposób okazać opiekunowi swoje uczucie oraz zapewnić go, że jest dla niego naturalnym liderem, któremu skłonny jest dać wszystko, nawet to, do czego jest bardzo przywiązany i czego nikomu innemu nie zgodziłby się oddać.
• spokojnie pozwala opiekunowi wyjść z pokoju
Sporo osób uważa, że pies jest jest z nimi uczuciowo związany, bo w momencie kiedy wychodzą z domu wpada w skrajną histerię. Ma to oznaczać, że tak kocha swoich właścicieli, że bez nich nie wyobraża sobie życia. Tymczasem są to objawy syndromu osamotnienia a nie uczucia. Znawcy psiej psychiki twierdzą, że właśnie akceptacja nieobecności opiekuna świadczy o zaufaniu i pewności, że jego pan nigdy go nie skrzywdzi, nie opuści i zawsze do niego wróci.
• szaleje bo usłyszał samochód właścicieli
To akurat znamy wszyscy, nie wiem jak on to robi, ale bezbłędnie odróżni dźwięk silnika samochodu swojego pana, nawet gdyby był identyczny jak samochód sąsiada. W jednej chwili jest pod drzwiami żeby go powitać i pokazać jak bardzo się cieszy z jego powrotu. Piski, skoki, bieganie, poszczekiwanie, zabawka w pysku – to wszystko żeby pokazać, że skoro jego ukochany pan jest w domu, nic więcej mu do szczęścia nie trzeba.
• ziewa razem ze swoim opiekunem
Wiadomo, że ziewanie jest zaraźliwe i dotyczy to nie tylko ludzi, ale również psów. Najnowsze badania wykazały, że “zarażają” się nim przede wszystkim osoby uczuciowo ze sobą związane. Tę samą prawidłowość stwierdzono również u psów, które nie reagują na ziewanie ludzi, których nie znają.
Podsumowując, trudno się oprzeć wrażeniu, że pod względem emocjonalnym psa i bliskich mu ludzi łączy znacznie więcej niż się powszechnie sądzi. Tyle, że przeważnie się nad tym nie zastanawiamy.
