Dysplazja stawu łokciowego, podobnie jak biodrowego, jest chorobą dziedziczną, choć znacznie rzadziej spotykaną. Potomstwo dziedziczy po swoich rodzicach zaburzenia w prawidłowym rozwoju chrząstki stawowej oraz zaburzenia wzrostu kości łokciowej lub promieniowej. Dysplazja łokciowa jest najczęstszą przyczyną kulawizny kończyn przednich u psów, powoduje ona bardzo poważną niesprawność ruchową, a dla psa jest jeszcze bardziej dokuczliwa niż dysplazja biodrowa. Oprócz czynników genetycznych wpływ na stopień upośledzenia ma nadwaga, sposób życia (przeciążanie stawów w okresie wzrostu) oraz niewłaściwa dieta. Dysplazję łokciową spotyka się przede wszystkim u psów dużych ras, takich jak mastiffy, dogi, rottweilery, owczarki niemieckie i golden retrievery.

Schorzenie spowodowane jest zaburzeniami w rozwoju stawu, wskutek czego chrząstki stawowe mają tendencję oddzielania się od kości.

W zależności od charakteru i miejsca uszkodzenia struktury stawu łokciowego wyróżnia się:

1. UAP – oddzielenie wyrostka dziobiastego kości łokciowej, które polega na oderwaniu się niewielkiego fragmentu wyrostka od kości łokciowej
2. OCD – osteochondroza stawu łokciowego, polegająca na oderwaniu się fragmentu kłykcia kości ramiennej
3. FCP– niezrośnięcie wyrostka łokciowego dodatkowego, który do szóstego miesiąca życia powinien połączyć się z resztą kości.
4. UME – oddzielenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej.

Przemieszczanie się luźnych fragmentów kości w obrębie stawu powoduje silny ból oraz powstanie stanu zapalnego.

Objawy dysplazji stawu łokciowego

Pierwsze objawy dysplazji stawu łokciowego pojawiają się przeważnie około 6-go miesiąca życia. Na początku dolegliwości nie są zbyt duże, nasilają się dopiero po większym wysiłku. Najbardziej charakterystycznym objawem dysplazji jest kulawizna jednej lub dwóch przednich kończyn. Łatwo można poznać, której z nich problem dotyczy, ponieważ pies wyraźnie ją oszczędza i jeśli tylko może, trzyma ją uniesioną w górę. Niestety z czasem schorzenie najczęściej obejmuje obydwa stawy. Wszystko zaczyna się od pęknięcia chrząstki, której fragmenty w krótkim czasie ulegają odłączeniu od kości. Od tego momentu dolegliwości wyraźnie się nasilają, odłączone kawałki chrząstki przemieszczając się podrażniają i uszkadzają powierzchnie stawowe, co powoduje bardzo poważne i nieodwracalne zmiany zwyrodnieniowe.

W miarę upływu czasu dolegliwości się nasilają, pies zaczyna mieć poważne problemy ze stawaniem i chodzeniem. Bardzo niechętnie, z wielkim trudem podnosi się z legowiska, stawy stają się zgrubiałe i opuchnięte, wyraźnie widać, że każde poruszenie sprawia mu ból. Na skutek deformacji stawu porusza się charakterystycznym sztywnym i krótkim krokiem.

sposób ułożenia psa do badania rtg w kierunku dysplazji łokciowej

Diagnozowanie dysplazji stawu łokciowego

Rozpoznanie dysplazji łokciowej możliwe jest wyłącznie na podstawie zdjęcia rtg. Wykonuje się je w znieczuleniu ogólnym, podobnie jak w przypadku dysplazji biodrowej, przy czym odmienne jest oczywiście ułożenie psa do badania. Wynik badania oprócz kwalifikacji psa do hodowli posłuży przede wszystkim do wyboru najlepszej w danym przypadku metody leczenia.

Zdjęcie rtg, podobnie jak w przypadku dysplazji biodrowej, określa stopień upośledzenia stawu:

0/0                – normalne stawy łokciowe, wolne od dysplazji
0/1 lub 1/0   – prawie normalne stawy łokciowe, wolne od dysplazji
1/1                  – lekka dysplazja
1/2 lub 2/1   – umiarkowana dysplazja
2/2               – ciężka dysplazja

Leczenie dysplazji stawu łokciowego

Podawanie preparatów wspomagających odbudowę chrząstki stawowej przynosi niestety znikome rezultaty. Jedyną skuteczną metodą jest operacyjne usunięcie oddzielonych kawałków chrząstki i podawanie jako terapii uzupełniającej leków wspomagających odbudowę stawu. Bardzo ważne jest jak najwcześniejsze zdecydowanie się na zabieg, zanim dojdzie do poważnego uszkodzenia stawu. Zbyt długie zwlekanie może skończyć się nawet amputacją kończyny. Zarówno przed jak i po zabiegu trzeba pamiętać o bardzo oszczędnym trybie życia i unikaniu nadwagi.

Zapobieganie dysplazji łokciowej

Przede wszystkim kupując szczenię trzeba sprawdzić, czy jego rodzice są wolni od dysplazji. Jeśli zostali przebadani, odpowiednia adnotacja  figuruje w ich rodowodach. W przypadku psów należących do dużych ras należy stosować dobrej jakości karmę, specjalnie dla nich opracowaną, zawierającą pełen zestaw składników niezbędnych do zbudowania silnych kości i stawów. Nie wolno też psa przekarmiać, żeby nie doprowadzić do nadwagi i nie forsować stawów przed zakończeniem wzrostu. Przez cały czas trzeba bardzo uważnie psa obserwować, bo problemy ze stawami u dużych ras nie należą do rzadkości. Sporo z nich jest spowodowana różnymi błędami właściciela, dysplazja jest wprawdzie wrodzona i nie można od niej uciec, ale można, jeśli się ją odpowiednio wcześnie zauważy, znacząco ograniczyć jej skutki.

Uwaga

Artykuł ma charakter informacyjny. Naszym celem jest zwrócenie uwagi opiekuna psa na te zmiany w jego wyglądzie oraz zachowaniu, które mogą być objawem choroby. Jeśli coś nas niepokoi, nie zwlekajmy z wizytą u lekarza weterynarii. Pies nie powie, co mu dolega, dlatego obserwujmy go bardzo uważnie, by móc przekazać jak najwięcej istotnych informacji o jego dolegliwościach i odpowiedzieć na zadawane pytania. Ułatwi to postawienie prawidłowej diagnozy i zwiększy szanse naszego przyjaciela na szybki powrót do zdrowia.