Pochodzenie

Wiadomo, że peruwiański nagi pies pochodzi z Południowej Ameryki, krainy, którą od wieków zamieszkiwały plemiona Inków. Jest prawdopodobnie potomkiem nagich psów azjatyckich lub afrykańskich, ale co do tego nie ma zgodności. Według niektórych źródeł nagie psy przywieźli do Peru chińscy imigranci, którzy dotarli tu tuż po zniesieniu niewolnictwa w tym kraju. Według innych przywieziono je z Afryki.

Zw.Europy 2014, Mł.Ch.PL, Ch.PL, res CACIB WDS 2015 MATISSE les Fleurs Mystiques w hod.Jack Spark FCI

Niepodlegającym dyskusji dowodem, że jest to rasa bardzo stara, są ich portrety zachowane na różnego rodzaju wykopaliskach, głównie ceramice, pochodzące z okresu X-XII wieku naszej ery, czyli zanim powstała cywilizacja Inków. Zachowały się jeszcze wcześniejsze posagi władców, u których stóp leżał nagi peruwiański pies. Mimo dowodów na wcześniejsze istnienie rasy uznano, że to Inkowie dostrzegli piękno tych psów i rozpoczęli hodowlę i to ich uważa się za ojców rasy.

Pierwsze wzmianki o rasie pochodzą z XIII wieku, kiedy to prawo do posiadania nagich psów mieli wyłącznie przedstawiciele arystokracji. Ponieważ w tym czasie wysoko ceniono kwiaty orchidei, w najbogatszych domach budowano specjalne, chłodne, chronione przed słońcem pomieszczenia, w których je przechowywano. Szybko skojarzono, że jest to idealne miejsce dla psów, które znajdą tu schronienie przed słońcem, a jednocześnie będą pilnowały upraw.

Najwyżej cenione były nagie psy o jasnej skórze, im jaśniejsza była skóra psa, tym był on cenniejszy. Ponieważ jasnoskóre psy były wyjątkowo wrażliwe na działanie promieni słonecznych, w dzień trzymano je w tych samych pomieszczeniach, gdzie hodowano orchidee, a wypuszczano tylko nocą, przy świetle księżyca. Stąd wzięła się ich nazwa – Inca orchid moonflower dog – księżycowe psy. Były uznawane za istoty święte, dar bogów. Wtedy, kiedy je wypuszczano na spacer, wszystkie inne „zwykłe” psy musiały być zamknięte, by nie doszło do przypadkowego skojarzenia. Były one hodowane w całkowitej czystości rasy. Do ich uznania jako rasy przyczynili się członkowie niemieckiego Klubu Ras Egzotycznych, którzy pomogli Peruwiańczykom w opracowaniu wzorca rasy. Międzynarodowa Federacja Kynologiczna zatwierdziła go w 1985 roku.

Dwie pierwsze działające w Polsce hodowle nagich peruwiańczyków to Margarejro (średnie) i Jack Spark (miniaturowe). Dokładne namiary znajdują się w naszym katalogu hodowców.

Ch.PL Zw.KL, Zw.PL CINNAMON Margarejro FCI. www.margarejro.pl

Wygląd

Peruwiański nagi pies występuje w trzech wielkościach: duży, średni i mały. Najbardziej charakterystyczną cechą rasy jest brak owłosienia.

Peruwiańczyk jest harmonijnie zbudowanym, eleganckim psem o kwadratowej sylwetce, przy czym u suk tułów może być nieznacznie dłuższy niż u samców. Ma szeroki, dobrze umięśniony grzbiet z widoczną wypukłością lędźwiowo-grzbietową, słabo zaznaczonym kłębem, pojemną, sięgającą łokci klatką piersiową i nieprzesadnie podciągniętą dolną linią. Ogon nisko osadzony, mocny, wyraźnie zwężający się ku końcowi. W spoczynku zwisający i sięgający stawu skokowego, kiedy pies jest podekscytowany zawinięty nad grzbietem, ale nie zakręcony. Nie może być kopiowany.

Kończyny przednie proste i równoległe, łokcie nieodstające, Kończyny tylne z dobrze rozwiniętą krzywizną pośladków. Łapy długie, zajęcze, opuszki mocne, odporne na wysokie temperatury, dobrze rozwinięta błona między palcami, pazury jasne lub czarne w zależności od barwy skóry.

Int.Ch.Ch.PL.LT JAQUELINE Taschi-Rimpo w hodowli Margarejro www.margarejro.pl

Głowa wilczej budowy, osadzona na długiej, wygiętej szyi, Osie czaszki i kufy równoległe, ze słabo zaznaczonym stopem. Oczy średniej wielkości, migdałowate, czujne i inteligentne, w kolorze harmonizującym z barwą skóry. Uszy szerokie u nasady, na końcach szpiczaste, stojące gdy pies czuwa, w spoczynku położone do tyłu. Grzbiet nosa prosty. Siekacze w zgryzie nożycowym, braki przedtrzonowców i trzonowców dopuszczalne.

Wysokość psa w kłębie:
mały: 25-40 cm,
średni: 40-50 cm,
duży: 50-65 cm

Masa ciała:
mały: 4-8 kg,
średni: 8-12 kg,
duży: 12-25 kg.

Charakter, usposobienie

Peruwiańczyk jest wesołym, zrównoważonym psem, pod względem psychiki bardzo przypomina charta. Lubi długie spacery, na dworze jest pełen energii, cały czas w ruchu, zawsze chętny do zabawy. Uwielbia biegi, doskonale nadaje się do coursingu czy agility. Po powrocie do domu zachowuje się spokojnie, jest bardzo miły i niehałaśliwy.

Nigdy nie przejawia agresji, choć nie brakuje mu odwagi i w razie potrzeby potrafi stanąć w obronie swojego właściciela. Przestraszony zastyga w bezruchu, jakby potrzebował chwili do podjęcia decyzji. Wobec obcych jest powściągliwy i raczej nieufny, jeśli mu się ktoś nie podoba, może nawet okazać swoja dezaprobatę. Potrzebuje trochę czasu na zaakceptowanie osoby, którą widzi po raz pierwszy. Dlatego też jeśli spotkamy na ulicy peruwiańczyka, lepiej nie spieszyć się zbytnio z zawieraniem znajomości, zostawić inicjatywę psu, pozwolić się obwąchać i za chwilę pierwsze lody zostaną przełamane.

Int.Ch. Multi Ch.Zw.PL,SK,Wschodu, Zw.KL BLACK&WHITE Milthon Bohemia. Wł Alicja Ujma

Nagi pies peruwiański jest psem bardzo inteligentnym i do tego posłusznym, co nie zawsze idzie w parze. Szybko się uczy, doskonale nadaje się do szkolenia i wszystkich psich sportów, szczególnie dobrze sprawdza się w coursingu. Potrzebuje jednak spokojnego, zrównoważonego przewodnika, przy którym czuje się pewnie, wówczas doskonale pracuje. Źle znosi hałas i nerwową atmosferę, nigdy nie wolno na niego krzyczeć, ani tym bardziej karać, bo zupełnie się zamknie i straci zaufanie do swojego opiekuna.

Szata

Peruwiański nagi pies ma ciało pozbawione sierści, z wyjątkiem niewielkiej czuprynki na czubku głowy, oraz rzadkich włosków na krawędziach uszu, łapach i na ogonie. Czasem zdarzają się także pojedyncze włoski na grzbiecie.

Dopuszczalne są wszystkie bez wyjątku barwy skóry, od różnych odcieni czerni począwszy, poprzez szarości, ciemno kasztanowe do różnych odcieni beżu. Ubarwienie skóry może być zarówno jednolite, jak i złożone z dwóch lub nawet trzech kolorów, układających się w formie plam lub nakrapiania. Intensywność barwy zmienia się w zależności od pory roku, w zimie skóra jest jaśniejsza, natomiast w lecie, pod wpływem promieni słonecznych zwykle ciemnieje.

Owłosiona “naga” suczka ARION Ramongo

Podobnie jak u wszystkich ras bezwłosych, również u peruwiańskich nagich psów rodzą się osobniki owłosione. Są niezbędne w hodowli, by na świat mogło przyjść zdrowe nagie potomstwo. Szata psów owłosionych bywa różnej długości, bardzo krótka, przylegająca, lub dłuższa, taka jak u psa na powyższym zdjęciu.

Jeśli chodzi o umaszczenie psów owłosionych, spotyka się peruwiańczyki w bardzo różnych kolorach, od czarnego przez łupkowo czarny, niebieskawo czarny, wszystkie odcienie szarości, ciemnobrązowy, po jasny blond. Wszystkie powyższe kolory mogą być jednolite lub w różowawe łaty na wszystkich częściach ciała.

Bezwłosa skóra wymaga odpowiedniej pielęgnacji: kąpieli, natłuszczania oraz ochrony przed wysuszającym działaniem promieni słonecznych.

Więcej na temat pielęgnacji nagiego psa peruwiańskiego oraz przygotowania go do wystaw 

Szczenięta w hodowli hod.Jack Spark FCI

Zdrowie

Peruwiańskie nagie psy są bardzo odporne i właściwie nie chorują, żyją przeciętnie od 12 do nawet 18 lat. Właściciel musi jednak pamiętać o pewnych wymogach tej rasy związanych z brakiem owłosienia. Psy bardzo dobrze znoszą upały, ale ich skóra jest wrażliwa na działanie promieni słonecznych, dlatego w upalne dni trzeba smarować ją kremem zawierającym filtr UV. W zimie, nawet na krótkie spacery pies musi nosić ciepłe ubranko, które jednak nie może być wykonane z wełny, na którą nagie psy są bardzo często uczulone. Choć praktycznie wszystkie psy bezwłose mają mniej lub bardziej liczne braki w uzębieniu, nie stanowią one problemu natury zdrowotnej, bo pies doskonale radzi sobie z gryzieniem. Peruwiańczyk jest psem szczupłym, ma z reguły bardzo niewielką ilość tkanki tłuszczowej i nie ma sierści, dlatego też preparaty owadobójcze i przeciw kleszczom wchłaniają się odpowiednio szybciej niż u psów owłosionych, co w przypadku przedawkowania może czasem prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.

Int.Ch. Multi Ch.Zw.PL,SK,Wschodu, Zw.KL BLACK&WHITE Milthon Bohemia

Do kogo pasuje ten pies ?

Peruwiańczyk jest bardzo miłym psem do towarzystwa, bo taką właśnie rolę od początku istnienia rasy pełnili jego przodkowie. Przede wszystkim jest jednak psem rodzinnym, przywiązuje się do wszystkich domowników, ich bliskość ceni ponad wszystko. Wymaga łagodnego traktowania, lubi wygodę, a nawet luksus, niechętnie kładzie się na nieprzytulnej, skórzanej kanapie, potrafi pokazać, że czeka na położenie poduszki lub koca.

Ma bardzo silne poczucie stada. Poczynając od psiej sfory, suki wzorowo zajmują się szczeniętami, praktycznie nie wychodzą z gniazda, niemal siłą trzeba je wyciągać na spacer. Co ciekawe również samce włączają się w ich wychowanie, czuwają nad ich bezpieczeństwem i są o nie bardzo zazdrosne. Te uczucia przenoszą na swoją ludzką rodzinę. Peruwiańczyk, jeśli nie śpi po długim spacerze, cały czas towarzyszy swojemu panu i chodzi za nim dosłownie krok w krok. Potrzebuje nie tylko obecności człowieka, ale również jego bliskości. Jest niepoprawnym pieszczochem, cały czas wdzięczy się do swojego pana, najszczęśliwszy jest wtedy, kiedy może się do niego przytulić albo zasnąć na jego kolanach. Najchętniej śpi w łóżku z właścicielami, oczywiście przytulony i nakryty kołdrą.

Zw.Europy 2014, Mł.Ch.PL, Ch.PL, res CACIB WDS 2015 MATISSE les Fleurs Mystiques
Wł. Jack Spark FCI

Jest bardzo przyjaźnie nastawiony do dzieci, które obdarza szczególnymi względami. Może się z nimi bawić cały dzień, jest znakomitym towarzyszem spacerów i zabaw na świeżym powietrzu, oczywiście w lecie, bo lubi słońce. W deszczowe i śnieżne dni lubi być na dworze tylko wtedy, kiedy jest w ruchu. Powolny spacer skraca do minimum i stara się jak najszybciej wrócić do domu. Trudno się dziwić, w natura nie przystosowała go do chłodów. Dlatego też nie wolno zapomnieć o miękkim, ciepłym ubraniu. Jest to pies bardzo czysty, nie lubi brudu i nie ładuje się w uliczne kałuże, a po spacerze przez dłuższy czas potrafi myć się tak jak kot.

Jeśli chodzi o inne zwierzęta w domu, peruwiańczyk nie przejawia tendencji do dominacjii żyje z nimi w zgodzie, bo dla niego numerem 1 jest jego właściciel. Poza domem w stosunku do innych psów jest z reguły przyjazny lub obojętny. Sam nie prowokuje konfliktów, natomiast jeśli zostanie zaczepiony, nie zawaha się przed konfrontacją nawet wtedy, kiedy ma do czynienia z wielokrotnie większym od siebie psem.

Zdjęcie hodowla Margarejro www.margarejro.pl

Jest doskonałym, bardzo czujnym psem stróżującym, cały czas nasłuchuje czy jego rodzinie nic nie grozi – stąd jego nieufność do obcych. Nie jest hałaśliwy, nigdy bez potrzeby nie szczeka. Odwiedzającym jego dom gościom zwykle bardzo uważnie się przypatruje, ocenia ich intencje i dopiero jeśli ta ocena wypadnie pomyślnie, traktuje ich jak przyjaciół. Dlatego goście powinni zostawić mu czas na ich poznanie i zaakceptowanie i nie spieszyć się z głaskaniem lub braniem go na ręce.

W domu peruwiańczyk żyje w zwolnionym tempie, lubi spokój, dlatego najbardziej nadaje się dla osób o podobnym usposobieniu: zrównoważonych, ceniących jak on spokój i miłą rodzinną atmosferę. Bardzo lubi kłaść się na oparciu kanapy lub fotela, bo z tej pozycji najlepiej może obserwować swoją rodzinę, natomiast w momencie, kiedy właściciel usiądzie w tym fotelu natychmiast przenosi się na jego kolana.

Mł.Ch.PL Bay’s Bushyfur HAWAIN SURFFAIPOIKA
hod.Jack Spark FCI

Panuje przekonanie, że pies bezwłosy jest idealnym stworzeniem dla osób uczulonych na psią sierść. Niestety nie w każdym przypadku. Przyczyną alergii może być nie tylko sierść, ale także naskórek, tłuszcz na sierści lub skórze, a także ślina. Najlepiej wybrać się do domu hodowcy lub znajomych, w którym jest bezwłosy pies i sprawdzić.

Zalety i wady

+  przemiły pies do towarzystwa
+  bardzo przywiązany do właściciela
+  przyjacielski wobec dzieci
+  nadaje się do każdego mieszkania
+  pozbawiony agresji
+  najczęściej nie powoduje uczuleń
–  bardzo wrażliwy na zmianę pogody i światła
–  nieufny wobec obcych
–  lubi gonić zwierzęta i pojazdy
–  skóra wymaga ochrony przed słońcem i zimnem

Ciekawostki

• Dlaczego w hodowli nagich psów potrzebne są psy owłosione ?

Gen braku owłosienia jest genem dominującym, trzeba sobie jednak zdawać sprawę z tego, że w postaci homozygotycznej powoduje on obumieranie zarodków. Jeśli po nagich rodzicach odziedziczy on dwa geny braku owłosienia, nie ma szans na przeżycie. Tylko zarodki posiadające zarówno gen owłosienia jak i braku owłosienia będą się prawidłowo rozwijały i przyjdą na świat jako zdrowe nagie psy peruwiańskie.

Skojarzenie dwóch nagich psów (z których każdy posiada 1 gen braku owłosienia oraz 1 gen owłosienia) powoduje, że średnio na 4 szczenięta: jedno obumiera, dwa są nagie a jedno jest owłosione. Ponieważ gen braku owłosienia przejawia swój letalny (śmiercionośny) wpływ tylko wtedy, gdy pochodzi od obojga rodziców, kojarzenie psa nagiego z owłosionym całkowicie eliminuje to ryzyko. Aby otrzymać zdrowe potomstwo, konieczne jest zatem kojarzenie psów nagich i owłosionych

Kojarzenie dwóch osobników owłosionych jest zabronione, ponieważ nie ma możliwości, by w jego następstwie przyszły na świat nagie psy. Wszystkie będą owłosione. Pod względem zdrowotnym takie kojarzenie nie niesie oczywiście żadnego ryzyka, tyle, że szczenięta nie będą miały prawa do rodowodu.

Psy owłosione są więc niezbędne w hodowli, mimo to do niedawna, choć dostawały rodowód i były do hodowli dopuszczone, nie miały prawa uczestniczenia w wystawach. Na szczęście w ostatnim czasie zaszły pewne zmiany: obecnie psy owłosione są wystawiane na jednym ringu z nagimi i mają prawo do tych samych tytułów. Dotyczy to jednak wyłącznie egzemplarzy o krótkim przylegającym włosie.

owłosione szczenięta nagiego peruwiańczyka (o krótkim i dłuższym, falistym włosie)

Psy o włosie dłuższym, falowanym, uznanym za mniej pożądane w hodowli, w dalszym ciągu są tego prawa pozbawione. W wyjątkowych przypadkach, ze względu na nieliczność populacji, psy o dłuższym włosie mogą być użyte do hodowli, ale może to nastąpić tylko na podstawie specjalnego przeglądu hodowlanego i uzyskania pisemnej zgody Komisji Hodowlanej.

U chińskich grzywaczy, u których dziedziczenie odbywa się według tego samego schematu, od dawna osobniki nagie i owłosione traktowane są jako dwie równorzędne odmiany, mają prawo do wystaw oraz wszystkich tytułów i każda z nich ma swoich miłośników.

W przypadku nagich psów peruwiańskich odmiana owłosiona ciągle postrzegana jest jako mniej cenna, można odnieść wrażenie, że została zrównana pod względem formalnym z bezwłosą tylko dlatego, że bez udziału psów owłosionych nie można wyhodować nagich. Wielu osobom psy owłosione bardzo się podobają, czas pokaże czy tak jak w przypadku chińskich grzywaczy obie odmiany peruwiańczyków będą równorzędnie postrzegane i oceniane na wystawach według tych samych kryteriów. Fakt że psy owłosione coraz częściej wygrywają wystawy pozwala mieć nadzieję, że ta odmiana, bez której nie ma hodowli nagich, przestanie być traktowane jak zło konieczne i psy owłosione będą konkurowały z nagimi z równorzędnej pozycji. Nie dlatego, że są niezbędne, ale dlatego, że naprawdę na to zasługują.

• Pies, który lubi się opalać

Peruwiańczyk uwielbia słońce. W swojej ojczyźnie potrafi godzinami, niemal nieruchomo wystawiać się do słońca i to najczęściej w bardzo nietypowej, widocznej na zdjęciu pozycji, z przednimi łapami przy ziemi i pupą wzniesiona ku górze. Potrafi pozostać w tej pozycji przez dłuższy czas. Stawia to przed właścicielem zadanie takiego zabezpieczenia jego skóry, żeby nie była narażona na przesuszenie, nie mówiąc już o niebezpieczeństwie oparzeń, zwłaszcza na początku lata, kiedy skóra po zimie jest jeszcze bardzo delikatna i wrażliwa. Szczególnej ochrony wymagają psy o jasnej skórze, ponieważ zbyt długa ekspozycja słoneczna może skutkować powstaniem brunatnych plam na całym ciele. Przy wyjątkowo ostrym słońcu można posmarować skórę już nie tylko kremem ochronnym z wysokim filtrem UV, ale nawet oliwką. To lepiej chroni skórę, ale powoduje konieczność częstszych kąpieli, bo do mocno natłuszczonej skóry łatwo przykleja się brud.

Jak znaleźć dobrą hodowlę ?

• Jeśli chcesz mieć psa tej rasy, nie kupuj go z niesprawdzonego źródła, poszukaj dobrej hodowli w naszym Katalogu Hodowców
• Wszystkich należących do ZKwP/FCI Hodowców psów rasowych zapraszamy do wpisania się za pośrednictwem Formularza kontaktowego do prowadzonego na naszym portalu Katalogu Hodowców, żeby ci, którzy chcą kupić dobrze odchowane szczenię, mogli do nich trafić. Wpis do katalogu jest bezpłatny.

Zdjęcie hodowla .Jack Spark

Wzorzec rasy

Wzorzec FCI nr 310 /26.10.2021/EN
NAGI PIES PERUWIAŃSKI
(Perro sin pelo del Perú)
TŁUMACZENIE: Olga Jakubiel.
Rewizja i uzupełnienie tłumaczenia polskiego sierpień 2022 Mirosław Redlicki
POCHODZENIE: Peru.
DATA PUBLIKACJI OBOWIĄZUJĄCEGO WZORCA: 15.09.2021
UŻYTKOWOŚĆ: Pies do towarzystwa.
KLASYFIKACJA FCI: Grupa 5 Szpice i psy ras pierwotnych.
Sekcja 6 Psy ras pierwotnych.
Bez prób pracy.

PREAMBUŁA: Psy te były trzymane jako dziwactwo natury, a w ich miotach pojawiały się zarówno szczenięta owłosione jak i bezwłose. Nie wiadomo, jak stara jest to rasa, ale 1985 roku została uznana jako rasa peruwiańska na posiedzeniu FCI w Amsterdamie. Stało się to z inicjatywy Ermanno Maniero, autora pierwszego wzorca. Nagi pies peruwiański otrzymał numer 310 na liście ras FCI. Uznanie odmiany bezwłosej nie doprowadziło do wyplenienia psów owłosionych. Były one jednak hodowane bez jakiegokolwiek planu, dopiero nowsze badania genetyczne wykazały ich wartość dla rozwoju i zachowania rasy. Obecnie odmiana owłosiona jest w pełni uznana i przysparza rasie nowych entuzjastów. Psy owłosione, które wpisywane są do ksiąg rodowodowych muszą pochodzić zeskrzyżowania dwóch osobników bezwłosych posiadających pełny rodowód lub zapisanych w księdze wstępnej. Można je kojarzyć jedynie z osobnikami bezwłosymi, a kojarzenia psów owłosionych są zabronione. Zabronione jest też wpisywanie do ksiąg rodowodowych psów owłosionych, pochodzących po nieznanych rodzicach.

KRÓTKI RYS HISTORYCZNY: Nagi pies peruwiański, znany jako Viringo, dzięki swym osobliwym cechom był przedmiotem zaciekawienia Peruwiańczyków przez wiele lat. Wizerunki takich psów pojawiają się na ceramice różnych cywilizacji przedinkaskich (Vicus, Mochica, Chancay, Chancay pod wpływem Tiahuanaco, Chimu); w wielu przypadkach, szczególnie i w bardzo ewidentny
sposób w kulturze Chancay, bezwłosy pies zastępuje pumę, węża czy sokoła. Jak można wnioskować na podstawie reprodukcji, bezwłosy pies pojawił się w preinkaskim okresie archeologicznym, tj. między rokiem 300 p.n.e. a 1460 n.e.

WRAŻENIE OGÓLNE: Opisując budowę ogólną należy zauważyć, iż jest to elegancki, szczupły pies, którego wygląd wyraża szybkość, siłę i harmonię, bez śladu toporności. Występują dwie odmiany – pozbawiona włosa na całym ciele i owłosiona. Kolejną szczególną cechą odmiany bezwłosej jest to, że uzębienie jest niemal zawsze niekompletne. Jest to cecha sprzężona z wrodzonym brakiem włosa.

WAŻNE PROPORCJE: Stosunek wysokości w kłębie do długości tułowia wynosi 1:1. U suk tułów może być nieznacznie dłuższy, niż u psów.

ZACHOWANIE/TEMPERAMENT: W domu, w stosunku do najbliższego otoczenia – szlachetny i czuły, a zarazem energiczny i czujny; rozważny; może być nieufny wobec obcych i jest dobrym stróżem.

  … cały wzorzec znajduje się na stronie Związku Kynologicznego w Polsce