Pochodzenie
Istnieją dwie teorie na temat pochodzenia owczarków belgijskich. Według pierwszej pochodzą one od psów pasterskich, które żyły w środkowej Europie już w okresie brązu. Według drugiej natomiast, owczarki belgijskie pochodzą od psów będących krzyżówką miejscowego mastiffa z deerhoundem, sprowadzonych w XIII wieku z Anglii przez flamandzkich mnichów. W początkowym okresie były to typowe psy użytkowe. Jedynym kryterium ich doboru przy rozmnażaniu była przydatność do określonej pracy. Wygląd był sprawą drugorzędną.
Ponieważ kojarzono psy mieszkające w bliskiej okolicy, często ze sobą spokrewnione, po pewnym czasie zaczęły wykazywać pewne standardowe cechy. W 1840 roku odbyła się prawdopodobnie pierwsza na świecie wystawa psów. Pokazane na niej owczarki belgijskie miały bardzo dużo cech wspólnych, ale jednocześnie znacznie się między sobą różniły. Dopiero w 1891 roku profesor Adolph Reul rozpoczął prace nad skatalogowaniem i ustaleniem wzorców dla poszczególnych typów owczarków belgijskich. Zauważył, że mają bardzo zbliżoną budowę anatomiczną, natomiast różnią się głównie kolorem i strukturą owłosienia. W 1891 roku powstał klub owczarka belgijskiego a wkrótce potem podzielono je ze względu na rodzaj sierści na długowłose czarne i płowe, krótkowłose płowe oraz szorstkowłose płowe.
Na skutek nacisku hodowców w 1898 roku rozdzielono owczarki długowłose i ostatecznie uznano istnienie czterech odmian owczarków belgijskich, widocznych kolejno na zdjęciu:
- groenendael – długowłosy, czarny
- laekenois – szorstkowłosy, płowy
- malinois – krótkowłosy, płowy
- tervueren – długowłosy, płowy
Nazwa groenendael pochodzi od posiadłości Chateau de Groenendael, stanowiącej własność hodowcy owczarków długowłosych Nicolasa Rose’a. Skojarzył on swoją czarną sukę o imieniu Petite z czarnym owczarkiem Picard d’Uccle. Z tego skojarzenia przyszedł na świat Duc de Groenendael, wspaniały, doskonale przekazujący swoje cechy reproduktor, który znalazł się we wszystkich rodowodach współczesnych owczarków belgijskich. Niestety wojna pokrzyżowała ambitne plany hodowlane, ale bohaterstwo groenendaeli, które odnajdywały rannych i przenosiły meldunki na froncie, stało się tak powszechnie znane, że często mylono je nawet ze świetnie wyszkolonymi owczarkami niemieckimi. Obecnie z wielkim powodzeniem pełnią rolę psów do towarzystwa, wiele osób chętnie je szkoli, a od kiedy pies tej rasy dwa razy pod rząd wygrał Europejskie Mistrzostwa Psów Służbowych ich popularność znacznie wzrosła.
Wygląd
Groenendael jest niezwykle eleganckim i bardzo proporcjonalnie zbudowanym psem o wyraźnie zaznaczonym kłębie, prostym, dobrze umięśnionym grzbiecie, krótkich, szerokich lędźwiach oraz lekko opadającym zadzie. Klatka piersiowa głęboka, sięgająca linii łokci, brzuch wyraźnie podkasany. Ogon bardzo mocno owłosiony, sięgający do stawu skokowego, zazwyczaj nisko noszony. Kiedy pies jest podniecony podnosi się do linii grzbietu, ale nigdy powyżej. Kończyny silne, dobrze umięśnione. Głowa szlachetna, długa, o umiarkowanie zaznaczonym stopie i silnych szczękach. Oczy ciemnobrązowe, owalne, uszy trójkątne, sztywne, stojące, wysoko osadzone. Nos czarny, nozdrza szerokie.
Wysokość w kłębie:
psy 60 – 65 cm, suki x 55 – 60 cm.
Masa ciała: 25 – 32 kg.
Charakter, usposobienie
Mimo przynależności do drugiej grupy, owczarki belgijskie należą do psów, których umiejętności znacznie przekraczają zadania typowych psów pasterskich. Pracują w wojsku, w policji, jako psy ratownicze oraz przewodnicy niewidomych.
Są niezwykle inteligentne i łatwe do szkolenia, choć wymaga to cierpliwości i konsekwencji. Nie można stosować przymusu, są to psy bardzo wrażliwe i ostro potraktowane mogą odmówić współpracy. Nadają się do szkolenia jako psy towarzyszące i obronne, doskonale sprawdzają się w psich sportach takich jak agility, flyball, frisbee lub obedience. Mają duży temperament, potrzebują dużo aktywności fizycznej i urozmaiconego zajęcia. Są świetnymi psami stróżującymi, może tylko nieco zbyt głośnymi. Za to bardzo przywiązują się do swoich właścicieli i chętnie z nimi współpracują.
Mimo, że owczarki belgijskie różnią się w zasadzie tylko rodzajem sierści, to w ich charakterze dostrzec można bardzo wyraźne różnice: najspokojniejszy i najbardziej opanowany jest laekenois, natomiast malinois ma z całej czwórki najwięcej cech psa obrończego.
Szata
Groenendael ma wyjątkowo efektowną, błyszczącą, czarną szatę, która wyróżnia go ze wszystkich owczarków belgijskich. Dopuszczalne są jedynie małe białe znaczenia na piersi, na końcach palców przednich i tylnych łap oraz na kufie.
Jego sierść jest długa, prosta i dość szorstka w dotyku, podszyta gęstym, dostosowanym do warunków atmosferycznych podszerstkiem. Włos jest krótszy na głowie, uszach oraz dolnych partach nóg. Szczególnie długi i obfity na szyi oraz przedpiersiu, gdzie tworzy efektowna kryzę, oraz na udach, na których tworzy portki. Co ciekawe, psy mają dłuższą i bardziej okazałą szatę niż suki. Wymaga ona regularnej pielęgnacji, zaniedbana może się filcować, szczególnie na szyi.
Więcej na temat pielęgnacji groenendaela i przygotowania go do wystaw
Zdrowie
Owczarki belgijskie są zdrowymi, bardzo odpornymi na warunki atmosferyczne psami. Rzadko chorują, najpoważniejszym schorzeniem, na jakie czasem zapadają jest padaczka. Zdarzają się czasem przypadki dysplazji biodrowej a także, choć bardzo rzadko, niektóre dziedziczne choroby oczu. Niektóre z nich mają skłonność do alergii pokarmowej. Nie można ich przekarmiać, bo wszystkie mają tendencję do tycia. Poważnym problemem jest większa niż u innych ras skłonność do nowotworów żołądka, przy czym choroba pojawia się częściej u psów pochodzących z niektórych linii hodowlanych. Więcej na ten temat w zakładce Choroby nowotworowe – nowotwór żołądka. Większość owczarków belgijskich wykazuje nadwrażliwość na środki używane przy znieczuleniu ogólnym do zabiegów chirurgicznych. Jeśli pies ma być poddany narkozie, właściciel powinien o tym uprzedzić lekarza weterynarii.
Do kogo pasuje ten pies ?
Groenendael powinien mieć doświadczonego właściciela, który potrafi go odpowiednio ułożyć. Jest to bardzo inteligentny pies, który szybko się uczy, ale bywa niezależny i skłonny do dominacji. Dlatego też wymaga bardzo stanowczego, konsekwentnego, ale łagodnego prowadzenia i urozmaiconych ćwiczeń, bo wykonywanie ciągle tych samych zadań szybko go znudzi. Potrzebuje stałego towarzystwa człowieka, coraz to nowych zadań i bardzo dużo ruchu. Nie jest to pies, którego można na wiele godzin zostawić samego w mieszkaniu, ponieważ istnieje duże prawdopodobieństwo, że cały czas spędzi na wyjątkowo pracowitym jego przemeblowaniu.
Do właściciela jest bardzo przywiązany, wobec obcych raczej nieufny. Lubi towarzystwo dzieci, ale ze względu na jego temperament małych dzieci nie powinno się z nim zostawiać bez opieki dorosłych. Przyjaźnie nastawiony do zwierząt, zwłaszcza do tych, z którymi się wychował. Najszczęśliwszy będzie w domu z dużym ogrodem, do bloku się nie nadaje chyba, że wraca do niego po bardzo pracowitym, pełnym atrakcji dniu.
Zalety i wady
+ bardzo przywiązany do właściciela
+ doskonały towarzysz dla dzieci
+ tolerancyjny wobec innych zwierząt
+ inteligentny, szybko się uczy
+ doskonały do uprawiania psich sportów
+ czujny pies stróżujący
+ lubi aktywny tryb życia – wymaga doświadczonego właściciela
– bywa niezależny i uparty
– ma skłonność do dominacji
– dużo szczeka
– wymaga bardzo dużo ruchu
Jak znaleźć dobrą hodowlę ?
- Jeśli chcesz mieć psa tej rasy, nie kupuj go z niesprawdzonego źródła, poszukaj dobrej hodowli w naszym Katalogu Hodowców
- Wszystkich należących do ZKwP/FCI Hodowców psów rasowych zapraszamy do wpisania się za pomocą Formularza zgłoszeniowego do prowadzonego na naszym portalu Katalogu Hodowców, żeby ci, którzy chcą kupić dobrze odchowane szczenię, mogli do nich trafić. Wpis do katalogu jest bezpłatny.
Wzorzec rasy FCI
Wzorzec FCI nr 15
OWCZAREK BELGIJSKI
(Chien de Berger Belge – Belgian Shepherd Dog)
Kraj pochodzenia: Belgia
Data publikacji obowiązującego wzorca: 19.04.2002
Użytkowanie:
Pierwotnie pies pasterski, obecnie wszechstronnie użytkowy pies pracujący (obrończy, stróżujący, tropiący), jak również doskonały pies rodzinny.
Klasyfikacja FCI:
Grupa 1 – Psy pasterskie i zaganiające.
Sekcja 1 – Psy pasterskie.
Próby pracy wymagane.
RYS HISTORYCZNY:
W Belgii, pod koniec XIX wieku, było wiele psów pasterskich, które prezentowały różny typ i krańcowo różnorodną sierść. Aby do tego stanu rzeczy wprowadzić trochę porządku, entuzjaści hodowli psów zaczęli się grupować i w celu ujednolicenia rasy zwrócili się do A. Reula, profesora Wyższej Szkoły Weterynaryjnej w Cureghem, którego można uważać za pioniera i założyciela rasy. Rasa oficjalnie powstała w latach 1891-1897. Klub Owczarka Belgijskiego został utworzony 29 września 1891 w Brukseli. W tym samym roku profesor A.Reul zgromadził w Cureghem 117 psów, co umożliwiło spis i wybór najlepszych egzemplarzy. Następne lata to skuteczna selekcja, często hodowla w bliskim pokrewieństwie kilku egzemplarzy. 3 kwietnia 1892 roku Klub Owczarka Belgijskiego opracował szczegółowy wzorzec. Zakładał on, że jest to jedna rasa z trzema typami sierści. Jednocześnie mówiono wtedy, że owczarek belgijski jest psem prostych ludzi i dlatego rasa ta nie posiada odpowiedniej renomy. W rezultacie dopiero w 1901 pierwsze owczarki belgijskie zostały zarejestrowane w Księdze Rodowodowej Królewskiego Towarzystwa im. Św Huberta (L.O.S.H). W ciągu kolejnych lat najbardziej aktywni entuzjaści rasy prowadzili z wielką determinacją działania, mające na celu unifikację typu oraz korektę wad. Można powiedzieć, że do 1910 roku typ oraz temperament owczarka belgijskiego został ustalony. Przez cały ten czas sprawa występowania innych jeszcze, różniących się od akceptowanych odmian i kolorów, była przedmiotem sporów i gorących dyskusji. Z drugiej strony kwestie takie, jak morfologia, temperament czy przydatność do pracy, nigdy nie powodowały nieporozumień.
WYGLĄD OGÓLNY:
Owczarek belgijski jest psem o wyważonej sylwetce, harmonijnych proporcjach, łączącym siłę i elegancję, średnich wymiarów, o suchym i wyraźnym umięśnieniu, kwadratowego formatu. Jest to pies wiejski, przyzwyczajony do przebywania na zewnątrz, odporny na zmienne warunki atmosferyczne, tak częste w belgijskim klimacie. Dzięki harmonii budowy i wysoko noszonej głowie, owczarek belgijski sprawia wrażenie elegancji i siły, która jest dziedzictwem najlepszych przedstawicieli psów pracujących. Owczarek belgijskie jest oceniany w naturalnej postawie, bez ustawiania i przytrzymywania.
WAŻNE PROPORCJE:
Sylwetka owczarka belgijskiego powinna zamykać się w kwadracie.
Klatka piersiowa powinna sięgać łokci.
Długość kufy jest równa lub niewiele większa od połowy długości głowy.
ZACHOWANIE – TEMPERAMENT:
Owczarek belgijski jest czujnym i aktywnym psem, tryskającym energią, zawsze gotowy do działania. Ponieważ ma wrodzoną doskonałą zdolność do strzeżenia stada, to jest również doskonałym stróżem posiadłości. Jest nieustępliwym i zapalonym obrońcą swojego Pana. Pies ten łączy wszystkie cechy, niezbędne u owczarka, stróża, obrońcy i psa policyjnego. Jego żywy temperament, czujność i opanowanie, bez śladu lęku czy agresji, powinny być widoczne w postawie i czujnym, dumnym wyrazie błyszczących oczu. Przy ocenie tej rasy te cechy temperamentu powinny być zawsze brane pod uwagę
… cały wzorzec znajduje się na stronie Związku Kynologicznego w Polsce
