Pochodzenie

Historia puli zaczyna się w Mezopotamii. Badania archeologiczne prowadzone w tych miejscach, gdzie w starożytności były miasta, doprowadziły do odnalezienia dowodów ich istnienia już około 2300 lat p.n.e. Kiedy w miejscowości Eridu nad Eufratem odkryto grobowiec 8-letniej sumeryjskiej księżniczki, znaleziono przy niej różne przedmioty, w jakie zwykło się wówczas wyposażać zmarłych udających się w ostatnią podróż. Była wśród nich niewielka, alabastrowa figurka psa wyglądem przypominającego puli. Zarówno to, jak i inne liczne wykopaliska pozwoliły stwierdzić, że pełniły one wówczas nie tylko rolę psów pasterskich i stróżujących, ale także rodzinnych i do towarzystwa.

W następnych wiekach najprawdopodobniej wędrowały razem z wojowniczymi plemionami przemierzającymi i grabiącymi Azję. W latach 70-tych IV wieku n.e. towarzyszyły Hunom, którzy ruszyli na podbój Europy, przekroczyli Dunaj i weszli w granice Cesarstwa Rzymskiego. W 433 roku zawładnęli Niziną Węgierską a rok później wodzami koczowniczych plemion zostali bracia: Attyla i Bleda. Pierwszy z nich wkrótce zabił swojego brata i sam stanął na czele plemienia. Stworzył imperium obejmujące Europę Środkową oraz Wschodnią i dotarł aż do Rzymu, którego jednak zdobyć już mu się nie udało. Po śmierci Attyli plemiona Hunów wraz z psami wróciły do Azji.

Mł.Zw.Europy,Int.Ch. Ch.PL Mł.Ch.PL.SK Loncsosi-Bator Bibe Wł. hod Z Korczówki

Następny ślad obecności puli pojawia się w IX wieku n.e., kiedy to z dorzecza Donu i Dniestru za linię Karpat przybyli Madziarowie pędzący stada bydła i rogatych owiec argali. Przepędzili tubylców i osiedlili się w ich domostwach razem ze swoimi psami, które bardzo przypominały puli, żyjące w tym czasie na równinie węgierskiej. Doszło do wielu krzyżówek, w których brały udział również psy przywiezione tu przez plemiona germańskie, bardzo podobne do briardów i beauceronów.

Podczas pierwszej weryfikacji pogłowia w 1751 roku, zaliczono je do psów myśliwskich, dopiero dużo później, w 1901 roku puli został przemianowany na “psa domowego, rodzinnego, węgierskiego”. W tym czasie Węgrzy nazywali puli i pumi Juhasz-Kutyak – pies pasterza. Nie było wyraźnego podziału tych ras, jeszcze w XX wieku w jednym miocie przychodziły na świat różne szczenięta, a na ringach wystawowych pojawiały się psy tak różne pod względem budowy anatomicznej i owłosienia, jakby nie należały do tej samej rasy.

Bardzo duży wpływ na kształtowanie się rasy miała powstała w 1899 roku organizacja MEOE, mająca na celu ochronę narodowych ras węgierskich. Pierwszy wzorzec puli opracował lekarz budapeszteńskiego ZOO – dr. Emil Raitsits. Opublikowano go w 1915 oku, wkrótce potem, w 1924 roku pojawiła się poprawiona wersja, która uzyskała akceptację i została uznana przez FCI. Niestety dalsza działalność dr. Raitsitsa zmierzająca do wprowadzenia do hodowli psów nieposiadających rodowodów, była powodem dużego zamieszania. Dopiero po II wojnie do głosu doszli hodowcy związani z MEOE, propagujący swój wzorzec rasy. Dzięki ich działalności rasą zaczęli interesować się hodowcy z innych krajów, głównie Amerykanie i Brytyjczycy, którzy wkrótce sprowadzili puli również do Australii i Nowej Zelandii.

Przełomowa okazała się wystawa w Hammersmith w 1970 roku. gdzie po raz pierwszy pokazano psa o imieniu Bodri ze wspaniałą, sięgającą ziemi, sznurową szatą. Jego właściciele, rodzina Ingus, posiadała również cztery szczeniaki po wybitnym węgierskim interchampionie. Liczne artykuły w prasie i pokazanie ich w telewizji dodatkowo rozbudziły zainteresowanie rasą. Szczenięta trafiły do ambitnych hodowli w różnych krajach, a pochodzące z nich psy figurują w bardzo wielu liczących się rodowodach.

W Polsce puli nigdy nie zdobyły popularności i nadal należą do ras rzadkich, a hodowle psów tej rasy można zliczyć na palcach jednej ręki.

Mł.Ch.PL, Mł.Zw.Kl, Ch.PL WALIA Zwierz w Dredach FCI i 7-miesięczny Borzos Puli Pestimrei ALKONY Wł.Hod Black Obsession

Wygląd

Puli jest bardzo oryginalnym psem, przyciągającym uwagę przede wszystkim swoją niezwykłą szatą, tak długą i tak szczelnie zakrywającą ciało, że patrząc na niego można się tylko domyślać jak jest zbudowany. Ma kwadratową sylwetkę, długość tułowia jest równa wysokości psa w kłębie, Grzbiet długi, prosty, choć zarzucony na grzbiet ogon stwarza wrażenie, że wznosi się ku tyłowi. Klatka piersiowa szeroka z dobrze wysklepionymi żebrami. Lędźwie krótkie, mocno umięśnione, zad krótki, opadający. Ogon średnio wysoko i płasko zakręcony na grzbiecie, obficie porośnięty gęstym włosem. Rozprostowany powinien sięgać do stawu skokowego.

Kończyny przednie długie i proste, ze skośnie ustawioną łopatką, łokcie przylegające do tułowia. Kończyny tylne ustawione umiarkowanie szeroko i równolegle, stawy skokowe wyraźnie zaznaczone, śródstopie krótkie. Łapy krótkie, zaokrąglone, zwarte, o dobrze wysklepionych palcach. Pazury czarne lub ciemne, łupkowo-szare. Opuszki ciemne i sprężyste. Łapy skierowane do przodu, równolegle wobec siebie, umiarkowanie szeroko. Tylne trochę bardziej płaskie. Chody sprężyste, zwykle z charakterystycznym podskakiwaniem. Pies ma skłonność do obracania się w kółko.

Głowa osadzona na suchej, dobrze umięśnionej szyi, oglądana z przodu wydaje się okrągła, natomiast oglądana z boku – eliptyczna. Czaszka mała z silnie rozwiniętymi łukami brwiowymi i ledwo zaznaczonym stopem. Grzbiet nosa prosty, trufla nosowa niewielka, czarna. Wargi przylegające, ciemno pigmentowane. Zgryz nożycowy, uzębienie pełne. Oczy o żywym, inteligentnym wyrazie, średniej wielkości, ciemnobrązowe, osadzone trochę skośnie i umiarkowanie szeroko. Powieki dobrze pigmentowane, ściśle przylegające do gałki ocznej. Uszy osadzone umiarkowanie wysoko, o szerokiej podstawie, wiszące, w kształcie litery V, z zaokrąglonymi końcami. Wszystko to ginie pod opadającymi dredami, spod których widać tylko czubek czarnego, wydatnego nosa.

Wysokość w kłębie:
psy 39-45 cm, najlepiej 41-43 cm
suki 36-42 cm, najlepiej 38-40 cm
Masa ciała: psy 13-15 kg, suki 10-13 kg.

Ch.PL, Mł.Ch.PL Bogarzoi-Boros FITYISZ wł.hod. Zwierz w Dredach

Charakter, usposobienie

Puli jest przede wszystkim psem pasterskim, do dziś liczni przedstawiciele tej rasy wciąż żyją na węgierskich pastwiskach, pilnując pasących się owiec. Dzięki swojemu wspaniałemu charakterowi już od wielu lat puli stał się jednocześnie cenionym psem rodzinnym i do towarzystwa. Z punktu widzenia jego charakteru, jest w tym pozorna sprzeczność: z jednej strony, jak każdy pies pasterski, niejednokrotnie sam, bez wsparcia człowieka, podejmuje decyzje i radzi sobie ze zdyscyplinowaniem stada, z drugiej strony jest bardzo mocno związany z człowiekiem i potrzebuje jego bliskiej i stałej obecności. Wynika stąd, że to co jest mu potrzebne do szczęścia, to bardzo aktywne spędzanie czasu razem ze swoim właścicielem.

Najbardziej odpowiadającą mu formą aktywności są długie, pełne atrakcji spacery, a jeszcze lepiej uprawianie psich sportów, takich jak pasienie, obedience, frisbee lub agility. Nie musi się to wiązać z uczestniczeniem w konkursach, chodzi o to, by pies miał ciekawe, angażujące go fizycznie i umysłowo zajęcie, bo znudzony może stać się absorbujący i uciążliwy. Podstawą sukcesu w szkoleniu jest wczesna socjalizacja i staranne wychowanie. Puli jest niezwykle inteligentny i szybko się uczy, a to czego się już nauczył zapamiętuje do końca życia. Właściciele twierdzą, że muszą zachować czujność, bo pies jest doskonałym obserwatorem i jeszcze szybciej uczy się tego, czego nie powinien robić, ale na co właściciel mu choć raz nieopatrznie pozwolił.

Puli doskonale radzi sobie w agility

Puli jest psem niezwykle radosnym, żywiołowym, ale jednocześnie, jeśli będzie szkolony, bardzo posłusznym i zdyscyplinowanym. Nie należy żałować trudu, bo efekty będą proporcjonalne do włożonej pracy pod warunkiem, że oprócz konsekwencji, przewodnik będzie stosował wyłącznie pozytywne metody szkolenia: pochwały i nagrody. Puli jest psem bardzo wrażliwym, ostre potraktowanie może spowodować, że straci zapał do pracy oraz zaufanie do właściciela i całkowicie odmówi współpracy. Natomiast wesoła, przyjazna atmosfera i urozmaicony zestaw ćwiczeń pomagają utrzymać jego zainteresowanie szkoleniem, dają mu poczucie satysfakcji i doskonale motywują do pracy.

Szata

Puli ma bardzo obfitą, gęstą i dobrze chroniącą go zarówno przed zimnem jak i upałem szatę. W okresie szczenięcym włos jest bardzo gęsty, falisty lub kędzierzawy. Z czasem w sposób naturalny kępki włosów zaczynają zbijać się w charakterystyczne dla rasy sznury i płaty.

Szczenięta COMA, CEASARIS, CARINA w hodowli Dalajlamaherbs

Sierść puli składa się z w miarę szorstkiego włosa okrywowego oraz delikatnego podszerstka. Proporcja, w jakiej połączone są te dwa rodzaje włosa, determinuje rodzaj sierści oraz decyduje o tym, czy z upływem czasu będzie się poprawnie skręcała. Jeśli włos okrywowy przeważa nad miękkim podszerstkiem, sierść będzie luźna, odstająca, bez prawidłowych sznurów. W sytuacji, gdy znacznie przeważa podszerstek, sierść się wprawdzie sfilcuje, ale będzie za miękka i trudna w pielęgnacji, co jest niepożądane. Tylko wtedy, gdy proporcja obu rodzajów włosa jest prawidłowa, co uwarunkowane jest genetycznie, tworzą się łatwe w pielęgnacji, estetyczne wstęgi i sznury.

Najdłuższe sznury pies ma lędźwiach, zadzie oraz udach – sięgają 20-30 cm. Najkrótsze na głowie i na kończynach, gdzie mierzą 10-12 cm. Prawidłowa sierść na głowie powinna tworzyć nieco cieńsze, ale gęste sznury, pokrywające całą część twarzową. Niepożądany jest zarówno włos wyczesany, jak i zupełnie zaniedbany.

Mł.Zw.Świata Mł.Ch.PL, Mł.Zw.KL GAGATEK z Korczówki i jego matka Int.Ch. Mł.Zw.Eu. Ch.PL Mł.Ch.PL.SK Loncsosi-Bator Bibe Wł.hod Z Korczówki

Dla psa żyjącego w rodzinie sierść jest wyłącznie ozdobą, natomiast dla tych, które nadal większość czasu spędzają na pastwisku, stanowi doskonałą ochronę przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi oraz kopytami krów.

Skóra:
Bez fałd, przylegająca, mocno pigmentowana. Widoczne partie skóry powinny być czarne lub łupkowo szare, bez względu na umaszczenie psa.

Umaszczenie:
a) – czarne,
– czarne z nalotem rdzawym lub szarym
– płowe z wyraźną, sięgającą do oczu, czarną maską (maszkos fako)
– szare (grey), obejmujące wszystkie odcienie szarości, od stalowego po srebrzysty
Dopuszczalna niewielka biała plamka na piersi o średnicy nie większej niż 3 cm
Białe włosy między palcami nie stanowią wady

b) – perłowo-białe, bez żółtych nalotów.
Jakakolwiek inna maść lub znaczenia są niepożądane.

WHISKEY Zwierz w Dredach wł. Barbara Lewandowska-Bielak

Myli się ten, kto sądzi, że to sfilcowane owłosienie nie wymaga pielęgnacji, zwłaszcza jeśli pies ma uczestniczyć w wystawach. W okresie formowania się szaty poszczególne dredy muszą być ręcznie rozdzielane, potem utrzymanie sierści w dobrej kondycji jest mniej lub bardziej pracochłonne, w zależności od jakości szaty i jej umaszczenia.

Więcej na temat pielęgnacji sierści puli i przygotowania psa do wystaw

Zdrowie

Puli cieszą się przeważnie doskonałym zdrowiem i bardzo rzadko chorują. Czasem zdarza się dysplazja stawów biodrowych, która jednak, ze względu na niewielki ciężar ciała, bardzo rzadko daje zauważalne dolegliwości. Sporadycznie pojawiają się także niektóre schorzenia oczu, choć częstotliwość ich występowania jest podobna, a nawet mniejsza niż w przypadku innych ras. Puli jest psem długowiecznym, dożywa nawet 15-tu lat.

Do kogo pasuje ten pies ?

Ch.Pl., Mł.Ch.Pl. Ludas Matyi KOKENY ze swoim synem WERMUTH Zwierz w Dredach

Puli jest miłym i bardzo przywiązanym do swoich opiekunów psem rodzinnym. Potrzebuje bliskości człowieka, najchętniej towarzyszy mu wszędzie: w domu, na spacerach i w czasie wspólnie uprawianych sportów. Jest zawsze gotowy do działania, wystarczy, że właściciel zbliży się do drzwi wyjściowych, żeby pies w radosnych podskokach zameldował się gotowy do wyjścia. Zawsze ma na to ochotę, nawet jak pada deszcz. W naturalnych warunkach jego sierść jest mocno natłuszczona i woda spływa po niej jak po kaczce. Sierść psa żyjącego w mieście, zwłaszcza jeśli od czasu do czasu jest kąpany, jest w dużej mierze tej ochrony pozbawiona i może przemakać. Ponieważ suszenie jest bardzo pracochłonne, a mokrej sierści zostawić nie można, warto pomyśleć o lekkim, nieprzemakalnym kombinezonie, który ochroni psa nie tylko przed deszczem, ale w zimie również przed przywierającym do sierści śniegiem.

Jest to pies bardzo aktywny, który potrzebuje dużo zajęcia i ruchu, najlepiej połączonego z wykonaniem jakiegoś zadania. Jest idealnym towarzyszem dla rodziny mieszkającej za miastem, ale równie dobrze będzie się czuł w niewielkim nawet mieszkaniu, pod warunkiem, że zapewni mu się odpowiednio dużo aktywności fizycznej i umysłowej. Wypuszczenie psa do przydomowego ogródka nie załatwi problemu, bo bez towarzystwa będzie się w nim nudził i może nabrać fatalnego zwyczaju biegania wzdłuż płotu i oszczekiwania każdego przechodnia. Dla puli możliwość aktywnego spędzania czasu jest jedną z dwóch, oprócz bliskości człowieka, podstawowych potrzeb, dlatego też osoba, która pierwszą połowę dnia spędza w pracy a drugą w domu przed telewizorem, powinna bezwzględnie z posiadania psa tej rasy zrezygnować.

Ch.PL Tunderkerti LULU Wł. hod Black Obsession

Puli wnosi do domu dużo radości, uwielbia spacery, w czasie których zawsze trzyma się blisko właściciela, można go bez obawy spuścić ze smyczy, bo nie ma tendencji do ucieczek i ryzyka, że może się zgubić. Jest niezwykle aktywny i bez przerwy prowokuje do zabawy. Jeśli towarzyszy całej rodzinie, jak przystało na psa zaganiającego, traktuje ją jak stado i cały czas pilnuje, żeby się nikt nie oddalił. Czuje się za wszystkich odpowiedzialny i choć nie jest psem obrończym, jest bardzo odważny i jeśli pojawi się jakiekolwiek zagrożenie, zawsze stanie w ich obronie.

Nie jest konfliktowy, na spacerze nie ma tendencji do wszczynania sporów z innymi psami i najczęściej szybko się z nimi zaprzyjaźnia i przyjmuje je do swojego stada. Jeśli któryś z nich po krótkiej zabawie będzie się chciał oddalić, z pewnością spróbuje mu to wyperswadować i nakłonić go do powrotu. Idealną formą aktywności dla psa tej rasy jest gonienie za innymi psami, pod warunkiem, że jego opiekun znajdzie odpowiedni, oddalony od ruchliwej ulicy, bezpieczny teren.

Int.Ch. Multi Ch. Mł.Zw. Europy AMBROZJA z Korczówki ze swoją młodą panią Wł. hod Dalajlamaherbs

Puli bardzo dobrze dogaduje się z dziećmi, ta cecha jego charakteru jest nawet wymieniona we wzorcu rasy. Jest wobec nich opiekuńczy i z pewnością umyślnie dziecka nie skrzywdzi, trzeba jednak pamiętać, że jest to pies bardzo żywiołowy, niezwykle skoczny, który w ferworze zabawy, może dziecko przewrócić, a co gorsze, zaganiając, boleśnie szczypać je w kostki. Bezpieczniej więc będzie decydować się na kupno puli, jeśli w domu są już starsze dzieci, w przypadku młodszych, nigdy nie wolno zostawić ich samych z psem bez opieki dorosłych.

W stosunku do obcych odnosi się zazwyczaj z rezerwą. Nie jest agresywny, ale ma bardzo silny instynkt terytorialny i czuje się odpowiedzialny za swój dom i swoje „stado”. Zanim obdarzy kogoś zaufaniem, musi się do tej osoby przekonać i potrzebuje na to trochę czasu. Ma bardzo dobrą pamięć, jeśli się zdarzy, że ktoś mu podpadnie, z pewnością na długo to zapamięta.

Ch.PL Mł.Ch.PL, Mł.Zw.Kl. V-ce Zw Europy Csikasz Firma Wł.hod.Z Korczówki

Niechętnie zostaje sam w domu, ale zaakceptuje niezbyt długą nieobecność właścicieli, jeśli się go od początku do tego przyzwyczai. Zawsze przeżywa rozstanie ze swoim panem, czuje się wówczas nieszczęśliwy i opuszczony. Potrzebuje stałego zajęcia i bliskości człowieka, bardzo źle znosi nudę i monotonię, dlatego też pozostawienie go samego na wiele godzin, podczas kiedy jego właściciele są w pracy, może mieć niekorzystny wpływ na jego psychikę.

Bez problemu zaakceptuje inne zwierzęta w domu, bo każdy czworonóg to kompan do zabawy i bratnia dusza, jeśli musi zostać sam w domu. Puli lubi szczekać, dlatego jeśli mieszka w bloku, trzeba zrobić wszystko, żeby nie nabrał fatalnego zwyczaju oszczekiwania każdego, kto przejdzie pod drzwiami mieszkania. Jest to możliwe, jeśli zacznie się go od tego odzwyczajać już od pierwszego dnia w nowym domu. Warto o to zadbać, dla dobrych układów z sąsiadami jest to nie bez znaczenia.

Int.Ch. Multi Ch. Mł.Zw. Europy AMBROZJA z Korczówki i
terier tybetański Int.Ch. Multi Ch CAYENNE Subansuri
Wł.hod Dalajlamaherbs

Z każdego spaceru pies wnosi do mieszkania mnóstwo śmieci, różnych gałązek i liści. Dla osób pedantycznych, bardzo dbających o czystość w mieszkaniu, może to być problemem. Warto wiedzieć, że prawidłowo skręcone i utrzymane dredy mają mniejszą tendencję do zbierania wszystkiego co znajdzie się na drodze. Zanieczyszczeń nie wolno wyczesywać ani grzebieniem, ani szczotką, trzeba je delikatnie wyplątać palcami.

Zalety i wady

+  bardzo przywiązany do właściciela
+  uwielbia zabawy z dziećmi
+  bardzo inteligentny
+  tolerancyjny dla innych zwierząt
+  łatwy do ułożenia i szkolenia
+  doskonały, odważny stróż
–  potrzebuje bardzo dużo ruchu
–  wnosi do domu mnóstwo śmieci
–  lubi szczekać
–  źle znosi samotność
–  wymaga pracochłonnej pielęgnacji

Jak znaleźć dobrą hodowlę ?

• Jeśli chcesz mieć psa tej rasy, nie kupuj go z niesprawdzonego źródła, poszukaj dobrej hodowli w naszym Katalogu Hodowców
• Wszystkich należących do ZKwP/FCI Hodowców psów rasowych zapraszamy do wpisania się za pośrednictwem Formularza kontaktowego do prowadzonego na naszym portalu Katalogu Hodowców, żeby ci, którzy chcą kupić dobrze odchowane szczenię, mogli do nich trafić. Wpis do katalogu jest bezpłatny.

Wzorzec rasy FCI

06.12.2013/EN
Wzorzec FCI nr 55
PULI
Kraj pochodzenia: Węgry
rewizja tłumaczenia angielskiego Mirosław Redlicki
Data publikacji obowiązującego wzorca: 20.10.2013
Użytkowość: Pies pasterski.
Klasyfikacja FCI: Grupa 1 – Psy pasterskie i zaganiające (z wyjątkiem szwajcarskich psów do bydła)
Sekcja 1 – Psy pasterskie
Bez prób pracy .

KRÓTKI RYS HISTORYCZNY:
Pumi to rasa węgierskich psów pasterskich, pochodzenia azjatyckiego. Jego przodkowie w rejon Karpat przywędrowali niemal na pewno z dawnymi Madziarami, koczowniczym ludem hodowców bydła i owiec.

WRAŻENIE OGÓLNE:
Pies średniej wielkości, krzepkiej, ale subtelnej budowy, o niezbyt delikatnym kośćcu, kwadratowej sylwetce, suchego typu konstytucji, dobrze umięśniony. Poszczególne części ciała nie są łatwe do oceny, gdyż cały pies porośnięty jest obfitą sierścią, tworzącą zbite płaty i sznury. Niezbędne jest więc, aby sędzia posługiwał się przy ocenie dotykiem. Sierść na głowie jest tak obfita, że głowa wydaje się okrągła, a oczy są niemal niewidoczne. Obficie owłosiony ogon, zawinięty nad grzbietem, powoduje, że linia górna zdaje się wznosić w kierunku zadu.

WAŻNE PROPORCJE:
– długość tułowia jest równa wysokości w kłębie,
– głębokość klatki piersiowej stanowi nieco mniej, niż połowę wysokości w kłębie,
– długość kufy stanowi jedną trzecią długości głowy.

ZACHOWANIE – TEMPERAMENT:
Puli to pies o żywym temperamencie, nadzwyczaj zdolny do nauki. Kocha dzieci i jest doskonałym psem stróżującym, a budowa pozwala mu na uprawianie rozmaitych sportów.

  … cały wzorzec znajduje się na stronie Związku Kynologicznego w Polsce