Psy uwielbiają ruch, aktywność fizyczna pozwala im osiągnąć i utrzymać doskonałą kondycję, wzmacnia nie tylko ich układ kostno-mięśniowy, ale również sercowo-naczyniowy. Zapobiega powstaniu bardzo szkodliwej nadwagi i powoduje, że pies żyje dłużej i w lepszej formie dożywa późnego wieku. U wielu z nich regularne, aktywne, pełne atrakcji spacery, a także pływanie i bieganie z innymi psami doskonale wpływa na psychikę, pomaga im nawet opanować nadmierną lękliwość i stres. Jak widać – same zalety!

Inaczej wygląda przygotowanie psa do uprawiania konkretnego sportu, a nawet  uczestniczenia w zawodach. W tym przypadku oprócz dobrej kondycji niezbędny jest również specjalny trening ukierunkowany np. na szybkość (wyścigi chartów), siłę (weight pulling) lub wytrzymałość na długotrwały wysiłek (wyścigi psich zaprzęgów). Powinien się on odbywać pod okiem doświadczonego trenera lub przynajmniej zgodnie z jego wskazówkami. Problem polega na tym, że niewłaściwie prowadzony lub zbyt intensywny trening może okazać się dla psa fatalny w skutkach i doprowadzić do problemów zdrowotnych, poważnych kontuzji lub nawet kalectwa.

Uprawianie sportu zawsze trzeba zacząć od ogólnorozwojowego treningu kondycyjnego:

• Rasa psa

Wszystkim psom, bez względu na ich wielkość i rasę, trzeba zapewnić odpowiednią ilość spacerów i aktywności fizycznej. Jest to niezbędne dla utrzymania ich w dobrej kondycji, natomiast intensywność ćwiczeń zależy od predyspozycji psychicznych i wydolności fizycznej psa, a to w dużej mierze związane jest z przynależnością do określonej rasy. Potrzeby psa pasterskiego, przemierzającego, tak jak border collie, dziesiątki kilometrów dziennie, diametralnie różnią się od potrzeb buldoga angielskiego, który zadowoli się spokojnym spacerem. Temperament i potrzebę ruchu każdy pies ma zakodowaną w genach, choć w przypadku buldogów nie bez znaczenia jest również charakterystyczna dla tej rasy, brachycefaliczna budowa czaszki, która powoduje, że pies nie nadaje się uprawiania większości sportów. Natomiast nic, oczywiście oprócz upału, nie stoi na przeszkodzie, by każdego dnia wybrać się z nim na długi spacer. Większość psów krótkonożnych, takich jak bassety, buldogi angielskie  czy jamniki napotykają na trudności w uprawianiu sportów wymagających zwinności i skoczności. Bywa, że te pierwsze nawet na codziennym spacerze, mają problem z nadążeniem za swoim opiekunem.

• Wiek psa

Szczenięta potrzebują dużo ruchu, ale to one same muszą decydować o jego intensywności i czasie. Do niczego nie wolno ich przymuszać. Młody organizm nie jest przygotowany do wzmożonego wysiłku, nie ma więc mowy o bieganiu przy rowerze lub sportowym treningu, natomiast odpowiednio dobrane ćwiczenia ogólnorozwojowe są jak najbardziej wskazane. Dzięki nim pies będzie sprawny fizycznie, w dobrej kondycji, gotowy do podjęcia w odpowiednim czasie ćwiczeń przygotowujących go do uprawiania któregoś z psich sportów.

Psy małych ras dojrzewają szybciej. W momencie ukończenia 12-14 miesięcy osiągają już swoją docelową wielkość i wagę a ich organizm ma wydolność dorosłego psa, co powoduje, że mogą rozpocząć regularny trening sportowy. Zupełnie inaczej wygląda to w przypadku psów dużych ras, szczególnie molosów, które dorastają powoli i dopiero w wieku około dwóch, a niektóre nawet trzech lat, osiągają fizyczną i psychiczną dorosłość. Zanim to nastąpi, ich układ kostno-mięśniowy nie jest jeszcze do końca ukształtowany i nadmierny wysiłek może doprowadzić do uszkodzenia stawów oraz groźnych w skutkach kontuzji. Zlekceważenie tego problemu i przetrenowanie psów dużych ras w okresie wzrostu jest przyczyną większości chorób układu kostno-stawowego. Jednym z najbardziej obciążających je sportów jest frisbee. Pies wyskakuje wysoko w górę i zamiast na miękkim, trawiastym podłożu, często całym ciężarem ląduje na twardej powierzchni, co powoduje poważne, niejednokrotnie nieodwracalne uszkodzenia stawów biodrowych. W przypadku frisbee, z łapaniem rzutków bezwzględnie należy poczekać do zakończenia wymiany zębów, żeby podczas łapania krążka ich nie uszkodził.

Psy w podeszłym wieku, które przez wiele lat uprawiały sport i są ciągle w dobrej kondycji fizycznej, dopóki same mają na to ochotę, nie muszą z niego rezygnować. Ich właściciele powinni jednak dostosować wysiłek psa do jego aktualnych możliwości i bacznie go obserwować, żeby w porę dostrzec, że przyszedł czas, kiedy trzeba zwolnić, ograniczyć wysiłek i wyczyny sportowe powoli zastąpić mniej lub bardziej aktywnym spacerem. Wystarczy uważnie obserwować psa, on sam nam pokaże, że wymagamy od niego za dużo.

• Zdrowie psa

Podczas gdy spacery są zawsze wskazane, uprawianie psich sportów wymagających dużego wysiłku, w szczególności takich jak coursing, weight pulling, bikejoring, lub hard dog race, powinno być na wszelki wypadek poprzedzone wizytą u lekarza weterynarii i wykonaniem podstawowych badań diagnostycznych. Wiele chorób ma to do siebie, że przez pewien czas rozwija się nie dając widocznych objawów, tylko odpowiednie badania mogą je ujawnić i zapobiec pogorszeniu zdrowia psa na skutek zbyt forsownego treningu. Być może w niektórych przypadkach opiekun będzie musiał z uprawiania sportu z psem zrezygnować, lepiej o tym zawczasu wiedzieć. Poważnym, często już na pierwszy rzut oka widocznym problemem jest nadwaga zwierzęcia, która nie tylko utrudnia mu wykonanie zadania, ale nadmiernie obciąża serce i stawy. Jeśli nie chcemy zabrać mu szans na sportowy sukces a na dodatek zrujnować mu zdrowie, przed rozpoczęciem treningu trzeba go koniecznie odchudzić! O tym jak to zrobić, piszemy w zakładce Jak odchudzić grubasa?

Niezwykle ważne dla wyboru odpowiedniego rodzaju sportu jest sprawdzenie możliwości fizycznych psa. Nie trzeba brać udziału w zawodach, jeśli jego zdrowie lub wiek na to nie pozwala, wystarczy trenować dla przyjemności, np. agility, rezygnując z tych ćwiczeń, które nie są dla naszego psa wskazane, lub wykonywać je w wolniejszym tempie. Ale nie rezygnować z aktywności fizycznej, bo to ona często poprawia samopoczucie i pozwala psu zachować dobrą kondycję. W przypadku niektórych psów potrzebna jest szczególna ostrożność. Suka szczenna może biegać, ale nie powinna skakać, a w ostatnich dniach przed porodem lepiej nie oddalać się od domu, żeby w każdej chwili zdążyć do niego wrócić. Psów należących do ras dużych i olbrzymich nie wolno forsować w okresie wzrostu, bo może się to fatalnie odbić na ich stawach. Starsze psy również potrzebują ruchu, zwłaszcza jeśli uprawiały sport, nie wolno im tego zabierać, bo to przedłuża życie. Trzeba jednak kontrolować ich zdrowie, reagować na pojawiające się oznaki zmęczenia i dostosować intensywność wysiłku do ich możliwości.